Een opvallend moment op de Online Educa conferentie in Berlijn afgelopen week. Tijdens haar ‘keynote speech’ legde Lia Commissar van Wellcome Trust enkele stellingen voor aan het publiek. Het waren allemaal (neuro)mythes, maar toch liep een grote meerderheid van de deelnemers vrolijk in de val.
De mythes waren de ‘usual suspects’: instructie volgens leerstijlen, we gebruiken slechts 10% van ons brein en het categoriseren van leerders volgens dominante hersenhelft. Maar ze had het ook kunnen hebben over coördinatie-oefeningen om de samenwerking tussen linker- en rechterhersenhelft te bevorderen.
Voor sommigen onder jullie is dat allemaal oud nieuws en zijn die mythes al doorprikt. De OESO waarschuwde immers in 2002 al voor dit soort misvattingen. Intussen verschenen er heel wat onderzoeken, artikels en boeken om de mythes te ontkrachten, denk maar aan ‘Jongens zijn slimmer dan meisjes’ van Pedro De Bruyckere en Casper Hulshof.
Maar Online Educa bevestigt nogmaals dat die misvattingen bijzonder hardnekkig zijn. Dat blijkt ook uit onderzoek. Meer dan 90% van de leerkrachten in Nederland, het VK, Griekenland, Turkije en China geloven dat studenten beter leren als ze de leerstof aangeboden krijgen in de leerstijl die hun voorkeur wegdraagt.
Het is ook helemaal niet erg als je hiervan overtuigd was, want op een bepaald moment waren leerstijlen echt alomtegenwoordig. Onderzoek uit 2012 (universiteiten van Bristol en Amsterdam) wijst overigens uit dat mensen met meer kennis over het brein net vatbaarder zijn voor neuromythes.
Maar we zijn wel verplicht om onze opvattingen aan te passen als uit onderzoek blijkt dat we mis zijn. Niet alleen omdat je als leerkracht niet te veel feitelijke onzin wil verkopen, maar vooral omdat er heel veel kostbare tijd verloren gaat als we inzetten op inefficiënte leermethodes.
Meestal loopt het mis omdat goed onderzoek slecht of onvolledig vertaald wordt naar de onderwijspraktijk. Om de verspreiding van nieuwe mythes te vermijden, zullen we dus heel kritische moeten omspringen met onderzoeksresultaten en alle toepassingen die zich presenteren als brainbased teaching.
Dat betekent niet dat neurowetenschappen geen interessante implicaties kunnen hebben voor het onderwijs, integendeel. Alleen is de werking van de hersenen zo complex dat er meer overleg en samenwerking nodig is tussen leerkrachten, onderwijskundigen en de hersenwetenschappers. En dat we ons moeten hoeden voor overhaaste conclusies.
Wacht even, gaat deze blog niet over technologie in het onderwijs? Jazeker, en net daarom is het belangrijk dat we ons wapenen tegen mythevorming en heel kritisch kijken naar de claims over de rol van technologie in het onderwijs. Voor je het weet, sta je te praten over ‘digital natives’ en werk je de mythevorming mee in de hand.
Lees dus de artikels hieronder, informeer jezelf verder en help die hardnekkige mythes mee de wereld uit.
- Over het vóórkomen en voorkómen van neuromythen in het onderwijs [5 pagina’s]
- Neuroscience and education: myths and messages [8 pagina’s]
Voor een meer algemene stand van zaken, kan je ook de keynote van Lia op OEB bekijken [17 minuten]
Jeroen Hendrickx
Pingback: Round-up schooljaar 2015-2016 | CVO Antwerpen